Otwarte Dane Badawcze - Biblioteka Główna ZUT

Most Wiedzy jako najbardziej wiarygodne repozytorium danych badawczych w Polsce

Informujemy, że Repozytorium otwartych danych badawczych  MOST Danych – część portalu Most Wiedzy, jako jedyne w Polsce uzyskało certyfikat jakości i wiarygodności CoreTrustSeal dla tzw. zaufanych repozytoriów. Nasza Uczelnia, na mocy umowy, uczestniczy w tym projekcie. Naukowcy ZUT w Szczecinie mogą bezpiecznie umieszczać swoje otwarte dane badawcze w repozytorium MOST Danych, które jest częścią portalu. Uzyskanie certyfikatu wymagało spełnienia wielu kryteriów drobiazgowo analizowanych przez ekspertów i stawia Repozytoriów w szeregu najbardziej zaufanych tego typu systemów i jest rekomendowane przez Komisję Europejską oraz agencje finansujące badania naukowe jako miejsce deponowania danych badawczych powstałych w ramach projektów.  Więcej informacji na temat certyfikatu znajduje się na stronie Politechniki Gdańskiej.
Lista certyfikowanych repozytoriów

Jednocześnie przypominamy, że wszelkich informacji na temat deponowania danych badawczych udziela dr hab. inż. Marta Piątek-Hnat, koordynator ds. otwartego dostępu w ZUT, Data Steward, kontakt: tel. 91 449-42-28, marta.piatek@zut.edu.pl.

Zasady raportowania projektów NCN

Informacje na temat prawidłowego sporządzania raportu projektu NCN

Ogólne informacje

• Deklaracja Sorbońska w sprawie danych badawczych
• Dobre praktyki publikowania danych badawczych,  Anna Małgorzata Kamińska, (format:  pdf, rozmiar:  1,48 MB) Biuletyn EBIB, nr 7 (177)/2017
• Jak korzystać z zasobów w  repozytoriach danych (format:  pdf, rozmiar:  1,81 MB)  - poradnik ICM
• Otwarte dane badawcze w projektach naukowych na przykładzie NCN - Magdalena Szuflita-Żurawska Gdańsk, 2019 (format:  pdf, rozmiar:  821 kB)
• Otwarte dane badawcze w warsztacie pracy naukowców, Małgorzata Rożniakowska-Kłosińska, (format:  pdf, rozmiar:  684 kB) Biuletyn EBIB, nr 6 (183) /2018
• Otwieranie małych danych badawczych, Marta Hoffman-Sommer, Forum Akademickie 07-08/2016 
• Pilotaż otwartych danych badawczych w programie Horyzont 2020
• Prawne aspekty otwierania danych badawczych (format:  pdf, rozmiar:  889 kB) - poradnik ICM
• Udostępnianie danych badawczych – zagadnienia prawne, Nikodem Rycko, Łódź 11.06.2019 (format:  pdf, rozmiar:  372 kB)

Zarządzanie danymi badawczymi

Instrukcje i przykłady

dr hab. inż. Marta Piątek-Hnat, starszy specjalista
koordynator ds. otwartego dostępu w ZUT, Data Steward
tel. 91 449-42-28
marta.piatek@zut.edu.pl

Instrukcje i przykłady DMP wygenerowane za pomocą darmowych narzędzi opracowane przez Bibliotekę Główną ZUT w Szczecinie są dostępne po zalogowaniu się na platformie Moodle na stronie ZUT w zakładce E-usługi/E-edukacja/Kursy/Biblioteka Główna/Otwarte Dane Badawcze - plan zarządzania danymi 

• Plan Zarządzania Danymi, Małgorzata Jefimow, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (biologia) (format:  pdf, rozmiar:  30 kB)
• Plan Zarządzania Danymi, Justyna Boniecka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (biologia) (format:  pdf, rozmiar:  92 kB)
• Plan Zarządzania Danymi, Daniel Gackowski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (medycyna) (format:  pdf, rozmiar:  762 kB)
• Plan Zarządzania Danymi, Katarzyna Skorupska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (chemia) (format:  pdf, rozmiar:  33 kB)
• Poradnik - Plan zarządzania danymi badawczymi, Repozytorium KUL (format:  pdf, rozmiar:  1,07 MB)
• Przewodnik dot. ujednoliconych europejskich praktyk związanych z zarządzaniem danymi badawczymi (format:  pdf, rozmiar:  1,83 MB)
• Selekcja i przygotowanie danych badawczych do udostępnienia  (format:  pdf, rozmiar:  478 kB)- poradnik ICM
• Standard techniczny otwartych danych, Ministerstwo Cyfryzacji (format:  pdf, rozmiar:  589 kB)
• Standardy metadanych: Dublin Core, Marek Zieliński
• Wytyczne NCN dla wnioskodawców do uzupełnienia PLANU ZARZĄDZANIA DANYMI w projekcie badawczym  (format:  pdf, rozmiar:  323 kB)
• Zalecane standardy metadanych w poszczególnych dyscyplinach
• Zarządzanie danymi badawczymi, Marta Hoffman-Sommer  
• Zarządzanie metadanymi - wprowadzenie (format:  pdf, rozmiar:  2,51 MB) Open Data Support

Szkolenia i wykłady

• MANTRA: Research Data Managemet Training–kurs zarządzania danymi dla badaczy (w jęz. angielskim) opracowany przez centrum EDINA na Uniwersytecie w Edynburgu
• Otwarty kurs DMP na platformie Moodle The London School of Economics and Political Science
• Pilotaż otwartych danych badawczych w programie Horyzont 2020
• Research Data Management and Sharing–kurs na platformie edukacyjnej Coursera opracowany wspólnie przez University of North Carolina at Chapel Hill i Uniwersytet w Edynburgu
• Warsztaty z zarządzania danymi badawczymi, Natalia Gruenpeter,  Łódź 11.06.2019 (format:  pdf, rozmiar:  2,16 MB) 
• Wykład Bożeny Bednarek-Michalskiej z Biblioteki UMK + prezentacja (format:  pdf, rozmiar:  3,45 MB)
• Wykład dr. Tomasza Miksy na temat danych badawczych i nowoczesnych, maszynowo przetwarzalnych DMP (Institute of Software Technology and Interactive Systems, Vienna University of Technology)
• Zarządzanie danymi badawczymi - szkolenie dr. Leszka Szafrańskiego z Biblioteki Jagiellońskiej

Narzędzia

• Data Stewardship Wizard  - kreator planów zarządzania danymi
• DMPonline - narzędzie podobne do DMTPool zawierające bazę instytucji finansujących naukę w Wielkiej Brytanii
• DMPtool - narzędzie przygotowujące szablony DMP dostosowane do wymaga amerykańskich grantodawców
• RDMO (Research Data Management Organiser)  -  organizator zarządzania danymi badawczymi (RDMO), narzędzie open-source umożliwia instytucjom i badaczom planowanie i zarządzanie danymi badawczymi. RDMO może zgromadzić wszystkie istotne informacje dotyczące planowania i zarządzania danymi w całym cyklu życia danych badawczych
• DOI Citation Formatter - narzędzie do automatycznego tworzenia cytowań danych badawczych w wybranych formatach na podstawie identyfikatora DOI

Repozytoria i wyszukiwarki

• FAIRsharing - wyszukiwarka standardów i metadanych powiązana z repozytoriami dziedzinowymi
• Joint Research Centre Data Catalogue - katalog danych Joint Research Centre (JRC) -  wewnętrznej jednostki naukowej Komisji Europejskiej,  zatrudniającej naukowców do prowadzenia badań w celu zapewnienia niezależnych opinii naukowych i wsparcia polityk Unii Europejskiej.
• Mendeley Data  - to otwarte repozytorium danych badawczych, w którym naukowcy mogą przesyłać i udostępniać swoje dane badawcze. Zestawy danych mogą być udostępniane prywatnie między osobami, a także publikowane w celu udostępniania ich światu - każdy zestaw danych ma DOI i można go cytować.
• Portal Otwartych Danych Unii Europejskiej – uniwersalny punkt dostępu do danych publikowanych przez instytucje, agencje i inne organy Unii Europejskiej. Portal jest głównym elementem unijnej strategii otwartych danych.
• RepOD - Repozytorium Otwartych Danych RepOD to repozytorium ogólnego przeznaczenia służące do otwartego udostępniania wszelkiego typu danych badawczych wytworzonych, zebranych lub opisanych na potrzeby działalności naukowej.)
• MX-RDR - Macromolecular Xtallography Raw Data Repository MX-RDR to repozytorium służące do archiwizacji i udostępniania surowych danych dyfrakcyjnych zarejestrowanych dla kryształów makromolekuł.
• Repozytoria rekomendowane przez czasopismo Nature
• www.re3data.org (Registry of Research Data Repositorieshttp://www.re3data.org) – wyszukiwarka repozytoriów gromadzących dane badawcze
• Wybrane repozytoria dziedzinowe otwartych danych badawczych (format:  pdf, rozmiar:  130 kB)
• Zenodo - Repozytorium CERN i OpenAIRE
• Repozytorium Danych Społecznych RDS to dziedzinowe repozytorium służące do otwartego udostępniania ilościowych oraz jakościowych danych społecznych.

Polecane linki

• Dataverse to aplikacja internetowa typu open source do udostępniania, przechowywania, cytowania, eksplorowania i analizowania danych badawczych.
• euroCRIS, założone w 2002 r., jest międzynarodowym stowarzyszeniem non-profit, które zrzesza ekspertów w zakresie ogólnych informacji badawczych, a w szczególności systemów informacji badawczej (CRIS).
• GO FAIR to oddolna, inicjowana przez interesariuszy i samorządna inicjatywa, której celem jest wdrożenie zasad dotyczących danych FAIR, dzięki czemu dane będą dostępne, interoperacyjne i wielokrotnego użytku.
• Kolekcja Scientific data - czasopisma NATURE
• Materiały o danych badawczych na stronie Platformy Otwartej Nauki
• Research Data Alliance -  zrzesza ponad 9400 członków ze 137 krajów, RDA zapewnia neutralną przestrzeń, w której jej członkowie mogą się spotkać, aby opracować i przyjąć infrastrukturę promującą udostępnianie danych i badania oparte na danych.
• UK Data Service  - brytyjski serwis finansowany przez Economic and Social Research Council (ESRC).  Można tu znaleźć wiele przewodników dotyczących otwartych danych badawczych, między innymi wszystkie polecane formaty danych.
• Uporządkowany tematyczny zestaw linków: Cisek, Sabina. Wyszukiwanie zasobów naukowych –zbiory danych badawczych (empirycznych) w internecie, data repositories, dataset

Przykładowe wykazy czasopism poświęconych danym badawczym

•  Open Data Journals. Foster
• Sources of dataset peer review. Edinburgh DataShare Wiki. Tabelaryczne zestawienie czasopism ukierunkowanych na publikowanie recenzowanych zbiorów danych. W uwagach dla autorów można znaleźć wytyczne i politykę publikowania/recenzowania realizowaną przez poszczególnych wydawców
• WALTERS, W. Data journals: incentivizing data access and documentation within the scholarly communication system. Insights. 2020, nr 33

Materiały ze szkolenia Narodowego Centrum Nauki 25 kwietnia 2023

• Tomasz Szumełda, Koordynator Dyscyplin w dziale nauk ścisłych i technicznych: Oferta programowa NCN (format:  pdf, rozmiar:  2,04 MB)
• Gabriela Czarny, Zespół ds. Otwartej Nauki: Polityka otwartego dostępu do publikacji (format:  pdf, rozmiar:  3,45 MB)
• Natalia Galica, Zespół ds. Otwartej Nauki: Otwarte dane badawcze w polityce i praktyce Narodowego Centrum Nauki  Natalia Galica (format:  pdf, rozmiar:  3,80 MB)