Pomocnik Prawny Platformy Otwartej Nauki
Pomocnik Prawny Platformy Otwartej Nauki umożliwia łatwe uzyskanie podstawowej wiedzy o prawnych aspektach otwartego dostępu, przydatnej dla autorów, wydawców, jednostek naukowych oraz instytucji finansujących badania. Pomocnik ułatwia usuwanie ograniczeń prawnych stojących na drodze do udostępniania publikacji naukowych w sposób otwarty.
Open Access – podstawowe deklaracje
- Budapest Open Access Initiative (Deklaracja Budapesztańska 2002)
Pierwsza międzynarodowa deklaracja popierająca ruch Open Access, powstała jako podsumowanie spotkania zorganizowanego przez Open Society Institute. Deklaracja zawiera pierwszą definicję Open Access, a także przedstawia strategie i cele dostępu do komunikacji naukowej. Więcej o Budapest Open Access Initiative
- Bethesda Statement on Open Access Publishing (2003)
Deklaracja określa zasady szybkiego i darmowego dostępu do elementarnej wiedzy naukowej oraz tego, kto mógłby wesprzeć inicjatywę tzn. może wpłynąć na przekształcenia w tym zakresie Deklaracja powstała podczas spotkania na temat Open Access w The Howard Hughes Medical Institute in Chevy Chase, Maryland. Więcej o Bethesda Statement on Open Access Publishing
- Berlin Declaration on Open Access to Knowledge in the Sciences and Humanities (Deklaracja Berlińska 2003)
Deklaracja Berlińska powstała w celu promowania Internetu jako instrumentu będącego podstawą dla globalnie pojętej wiedzy oraz w celu znalezienie rozwiązań wspierających przyszły rozwój istniejących ram prawnych i finansowych, ażeby stworzyć warunki optymalnego wykorzystania dostępu wiedzy. Więcej Deklaracji Berlińskiej 2003
- OECD Declaration on Access to Research Data From Public Funding (2004)
Komitet OECD do Spraw Strategii Naukowej i Technologicznej ogłosił deklarację dotyczącą bezpłatnego dostępu do danych uzyskiwanych dzięki środkom publicznym. Deklaracja ta wylicza korzyści, jakie daje swobodny i darmowy dostęp do wiedzy oraz nakreśla podstawowe zasady, jakimi będzie się kierować, przy tworzeniu systemu przepływu informacji naukowej. Deklarację podpisały 34 państwa, w tym Polska. Więcej o OECD Declaration on Access to Research Data From Public Funding
Zalecenia dla instytucji naukowych
- Zalecenie Komisji Europejskiej w sprawie dostępu do informacji naukowej oraz jej ochrony (2018)
Komisja Europejska przedstawiła państwom członkowskim UE sposoby na poprawę dostępu do informacji naukowej tworzonej w Europie. Open Access przyczyni się do zwiększenia potencjału Europy w zakresie innowacyjności i zapewnienia szybszego dostępu do korzyści, jakie oferują odkrycia naukowe. Więcej o Zaleceniu Komisji Europejskiej w sprawie dostępu do informacji naukowej oraz jej ochrony
- Stanowisko Prezydium KRASP i Prezydium PAN w sprawie zasad otwartego dostępu do treści publikacji naukowych i edukacyjnych (2013)
W dokumencie znajdują się zalecenia dla osób kierujących instytucjami naukowymi. Podkreślono konieczność zaangażowania się krajowych konferencji rektorów i dyrektorów w rozwijanie i promowanie polityki Open Access w Polsce. Wspólnie obradujące prezydia poparły tzw. zieloną drogę Open Access, czyli archiwizowanie przez naukowców e-printów (postprintów, preprintów, a niekiedy ostatecznych wersji plików od wydawców) w repozytoriach instytucjonalnych. Zarekomendowano autorom publikacji stosowanie zasady udzielania niewyłącznych licencji wydawniczych, dzięki którym autorzy nie tracą prawa do dysponowania swoją pracą. Więcej o Stanowisku Prezydium KRASP i Prezydium PAN w sprawie zasad otwartego dostępu do treści publikacji naukowych i edukacyjnych
- Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce (2015)
Dokument prezentuje założenia polityki otwartego dostępu oraz zalecenia dotyczące wprowadzania otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych przez podmioty finansujące badania (NCN, NCBR, MNiSW), jednostki naukowe, uczelnie i wydawców. Zgodnie z Zaleceniem Komisji Europejskiej z dnia 17 lipca 2012 w sprawie dostępu do informacji naukowej i jej ochrony należy dążyć do upowszechniania publikacji i treści naukowych powstałych w wyniku badań finansowanych ze środków publicznych. Więcej o kierunkach rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce (format: pdf, rozmiar: 560 kB)
- Konkluzje Rady Europejskiej w sprawie Open Access (2016).
Za pomocą konkluzji w sprawie przejścia na system otwartej nauki Rada ustala cele polityczne ukierunkowane na popieranie koncepcji otwartej nauki i zobowiązuje się do dążenia do nich. Więcej o konkluzjach Rady Europejskiej w sprawie Open Access
Licencje
- Licencje Creative Commons
zestaw licencji, na mocy których można udostępniać utwory objęte prawami autorskimi. Licencje te są tworzone i utrzymywane przez organizację Creative Commons. Licencje CC pozwalają twórcom utworów zachować własne prawa i jednocześnie dzielić się swoją twórczością z innymi. Zasada "wszelkie prawa zastrzeżone" zostaje zastąpiona zasadą "pewne prawa zastrzeżone". Creative Commons to międzynarodowy projekt oferujący darmowe rozwiązania prawne i inne narzędzia służące zarządzaniu przez twórców prawami autorskimi do swoich utworów. Więcej o Licencjach Creative Commons
- Publikacja “Wolne licencje w nauce. Instrukcja”, skierowana jest do autorów chcących dowiedzieć się jak efektywnie udostępniać i zwiększać widoczność swoich prac w sieci dzięki wolnym licencjom.
Instrukcja powstała w ramach projektu Biblioteka Otwartej Nauki. Wolne licencje w nauce. Instrukcja - plik do pobrania - Publikacja "Creative Commons: A User Guide" oprac. Simone Aliprandi, 2011, wersja językowa: EN
Przewodnik dla użytkowników Creative Commons napisany dla osób korzystających lub planujących korzystanie z modeli licencjonowania Creative Commons. Przewodnik to kompendium napisane przystępnym językiem, wyjaśniono mechanizmy działania licencji, jak i szczegóły techniczne. Licencja dla przewodnika: Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach. Creative Commons: A User Guide - plik do pobrania - Publikacja "Anatomia wolnych licencji" oprac: autor tekstu: Tomasz “Polimerek” Ganicz; korekta i redakcja tekstu: Agnieszka “Nova” Kwiecień; układ i dobór grafik: Leszek “Leafnode” Kurpiński, 2010, wersja językowa: PL. Praktyczna broszura o wolnych licencjach opracowana przez Stowarzyszenia Wikimedia Polska. W przystępny sposób tłumaczy podstawy i ideę wolnego licencjonowania oraz przedstawia zalety wolnych licencji i domeny publicznej. Anatomia wolnych licencji - plik do pobrania
- Publikacja "Otwarty dostęp do publikacji naukowych. Kwestie prawne" Krzysztofa Siewicza wyjaśnia kwestie prawne napotykane przy wdrażaniu otwartego dostępu do publikacji naukowych przez autorów, wydawców, jednostki naukowe oraz instytucje finansujące badania naukowe. Otwarty dostęp do publikacji naukowych. Kwestie prawne - plik do pobrania
Polityka wydawców
- SHERPA RoMEO
umożliwia zapoznanie się z polityką wydawców w sprawie zakresu praw autora do zamieszczania materiałów źródłowych prac w repozytoriach.Wyszukiwarka Sherpa RoMEO umożlwi uzyskanie odpowiedzi na bardzo ważne pytanie: ”Czy mogę zamieścić treść artykułu z czasopisma X w repozytorium?”.Wpisując w wyszukiwarce słowa występujące w tytule periodyku lub pełną nazwę czasopisma, uzyskamy najważniejsze dane na temat Open Access.
Wyszukiwarka Sherpa RoMEOSerwis wprowadził kolory dla ułatwienia zrozumienia i porównania różnych polityk wydawniczych.
Green wolno archiwizować pre-printy i post-printy
Blue wolno archiwizować post-printy
Yellow wolno archiwizować pre-printy
White nie wolno archizować.
Warsztat badacza Emanuel Kulczycki - wzory umów wydawniczych
Autor zajmuje się oceną nauki oraz teorią komunikacji. Prowadzi blog „Warsztat badacza”, opisuje problemy związane z warsztatem naukowców (narzędzia badawcze, przepisy prawne, programy czy urządzenia) oraz komunikacją.
Opublikował wpis dotyczący umów wydawniczych. Więcej o umowach wydawniczych
Prawo autorskie - webinarium
Celem webinarium jest zasygnalizowanie najważniejszych wyzwań związanych z prawem autorskim w kontekście udostępniania zbiorów on-line. Prawo autorskie - Film
